روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اردبیل

Ardabil_cthh

بازار تاریخی اردبیل از اماکن دیدنی این شهر است که با معماری سنتی و اصیل، از قرون هفتم و هشتم هجری قمری بوده و امروزه نیز از رونق خاصی برخوردار است.

این مجموعه تاریخی در مرکز شهر و در خیابان امام خمینی واقع شده و به دلیل قدمت و داشتن معماری سنتی از بازارهای تاریخی و قابل توجه ایران به شمار می‌آید.

مجموعه کنونی بازار معرف آثاری از دوره صفویه و قاجاریه و شامل راسته اصلی بازار، راسته پیر عبدالملک، راسته قیصریه، راسته کفاشان، راسته غلامان، بازار زرگران، سراجان، پنبه‌فروشان، آهنگران، سرای خشکبار (حاجی میرزا)، سرای گلشن، سرای وکیل، سرای حاج احمد، سرای حاج شکر، سرای مجیدیه، سرای دوگچی و تیمچه زنجیرلی و … می باشد.

بازار تاریخی اردبیل در 27 مرداد 1364 به شماره 1690 به ثبت آثار ملی رسیده است.

ویدئو از آرشیو اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان

بازار تاریخی اردبیل، روایتگر تاریخ کهن و باستانی

بقعه شیخ حیدر منصوب به شیخ حیدر پدر شاه اسماعیل اول، در 92 کیلومتری غرب مرکز استان اردبیل و در مرکز شهرستان مشگین شهر واقع شده است و در تاریخ  18 تیر ماه 1311 ه.ش به شماره 184 جزءآثار ملی به ثبت رسیده است.

این بنا به شکل برج مدور با ارتفاع 18.5 و قطر 10.5 متر می باشد که از قسمت خارجی با کاشی های فیروزه ای رنگ با آیه هایی از قرآن کریم و اشکال هندسی تزئین شده است و در بدنه بیرونی بقعه دو نوع کاشی کاری به کار رفته یکی به صورت معرق کاری که در سردرهای بنا به کار رفته است و نوع دیگر کاشی کاری تلفیقی از آجر و کاشی به رنگ فیروزه ای به ابعاد 6*6 که لفظ (بسم الله) و (جل جلاله) و آیات 27-28-29 از سوره فتح با خطوط کوفی بنا مزین شده است.

در مورد قدمت بنا و تاریخ احداث آن اظهارات گوناگونی ابراز شده است که (دونالد ویبلر) معتقد است این بنا از آثار قرن 7 و 8 ه.ق است و در دوره صفویه به تکمیل و تزئینات کاشی کاری آن همت گماشته اند و با توجه به کتیبه باقی مانده بر سر در ورودی این برج که توسط دکتر قوچانی تاریخ احداث این بنا به سال 731ه.ق بازخوانی شده است.

این بنا متشکل از دو طبقه می باشد که درب ورودی طبقه زیرزمین (سردابه) در شمال برج قرار دارد و ورودی سردابه با دو پله سنگی و راهرو به عرض 1 متر و  ارتفاع 230 سانتی متر با طاق‌های سنگی قوسی شکل به داخل سردابه به شکل 12 ضلعی راه می یابد در داخل سردابه 7 قبر وجود دارد که 6 قبر موجود در وسط گنبد و یکی از قبرها به صورت مجزا در انتهای سردابه جای گرفته است.

ویدئو از آرشیو اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان

بقعه شیخ حیدر مشگین شهر

موزه باستان شناسی اردبیل يکي از مجهزترين و زیباترین موزه هاي تخصصی کشور به خصوص از حیث معماری و فضاهای نمایش آثار مي باشد که در 29 آبان ماه 1387 به مساحت 1700 متر مربع، در دو طبقه و در بافت تاریخی محله‌ی عالي قاپو، در محوطه مجموعه جهانی شيخ صفی الدين اردبيلي تکمیل، تجهیز و راه اندازی شد. 
اشیاء به نمایش گذاشته شده در موزه، حاصل کاوش­‌های باستان­‌شناختی متعدد در محوطه‌­ها و قبور باستانی استان اردبیل و نیز یافته­‌های اتفاقی است.

این آثار از دوران پیش از تاریخ تا دوران اسلامی را شامل می­‌شود. از جمله­‌ی این آثار استل (سنگ افراشته) عصر مفرغ (3000-1500 ق م) و عصر آهن ( 2500 -550 م) متعلق به محوطه باستانی شهر یئری، سفالینه های عصر آهن (ریتون ها) منحصر بفرد که به اشکال مختلف حیوانی و سفالینه های خاکستری این عصر هستند، سفالینه های منقوش مثلثی سبک اردبیل، سفالینه های آبی و سفید دوره صفوی، سفالینه های نقش کنده زیر لعاب سلجوقی و سفال های زرین فام و یک رنگ صفوی، خمره­‌های سفالی ذخیره‌ی آذوقه، مسکوکات بیزانسی (روم شرقی) و مسکوکات ادوار مختلف اسلامی، سنگ قبرهای متعلق به شهدای چنگ چالدران، اشیاء فلزی (شامل ابزار جنگی، زیورآلات که مربوط به عصر آهن، دوره تاریخی و اسلامی است.

ظروف شیشه ای، پیکرک ها و سردیس های دوران تاریخی، نسخ خطی و قلمدان های لاکی عصر متاخر و قابل توجه ترین قسمت در طبقه زیرین که نظر هر بیننده ای را به خود جلب می کند، نمونه لایه نگاری و نحوه تدفین دوره اشکانی است که از محوطه باستانی بوینی یوغون کشف گردیده، در معرض نمایش قرار گرفته است. کاوش در این محوطه باستانی که مربوط به دوره اشکانی و اواسط دوره اسلامی می باشد در سال 86-1385 و تحت نظارت اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اردبیل صورت گرفته است.

ویدئو از آرشیو اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان

موزه باستان شناسی اردبیل

حمام آقا نقی یک بنای تاریخی مربوط به دوره ایلخانی است، شخصی به نام ظهیرالاسلام در آن دوره این حمام را بنا می‌کند و حدود دویست سال بعد این حمام بازسازی و بخش‌هایی به آن اضافه می‌شود، عنوان حمام ظهیرالاسلام به دلیل اولین سازنده این حمام به کار می‌رود.
در دوره قاجار آقا نقی موتمن‌ الرعایا این حمام را خریداری و بازسازی می‌کند تا نام حمام آقا نقی جای حمام ظهیرالاسلام را بگیرد.

این بنای تاریخی در 11 مردادماه سال 1376 با شماره ثبت 1896 به عنوان یک اثر ملی به ثبت رسید و پس از آن در سال 1378 سازمان میراث‌فرهنگی این بنا را خریداری کرد و به بازسازی آن پرداخت؛ حمام آقا نقی در دهه 1380 تغییر کاربری پیدا کرد و به موزه مردم‌شناسی اردبیل تبدیل شد. در این موزه 33 مجسمه مومی قرار گرفته‌اند که لباس‌های محلی مردم استان اردبیل را به تن دارند و شیوه زندگی مردم این منطقه، آداب و رسوم آنها، آیین‌ها و حتی غذاهای محلی را معرفی می‌کنند. علاوه بر این مجسمه‌ها، آثار و دست‌نوشته‌هایی مربوط به هویت تاریخی و فرهنگی استان اردبیل نیز در این موزه به نمایش گذاشته شده است.

ویدئو از آرشیو اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان

موزه مردم شناسی اردبیل/ حمام ظهیرالاسلام (آقا نقی)

همدان یکی از شهرهای ایران در منطقهٔ غربی و کوهستانی ایران و مرکز شهرستان و استان همدان است. این شهر در دامنهٔ کوه الوند و در بلندای ۱٬۷۴۱ متری از سطح دریا واقع شده‌است و از شهرهای سردسیر ایران به‌شمار می‌آید. همدان قدیمی‌ترین شهر ایران و از کهن‌ترین شهرهای جهان است. در سال ۱۳۸۵ مجلس شورای اسلامی در مصوبه‌ای همدان را «پایتخت تاریخ و تمدن ایران» اعلام کرد.

استان همدان

در استان همدان خانه‌ها و عمارت‌های زیبایی وجود دارند که در گذشته محل زندگی اشراف و بزرگان شهر بوده و قدمت آن‌ها به دوره قاجار برمی‌گردد. امروزه این خانه ها به جاذبه‌های دیدنی و تاریخی تبدیل شده‌اند.

ویدئو از آرشیو اداره کل میراث فرهنگی، ردشگری و صنایع دستی استان

عمارت‌های تاریخی استان همدان

قنات جهانی بلده فردوس که یک رشته قنات تاریخی مربوط به دوره ساسانی و ازجمله قنات های ثبت شده به عنوان میراث جهانی یونسکوه است.

ویدئو از آرشیو اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صناع دستی استان

قنات بلده

جمعه مسجد قدیمی ترین مسجد اردبیل و یکی از قدیمی ترین مساجد ایران است، مطابق اطلاعات بدست آمده از کاوش های مطالعاتی این بنا بر روی یک تپه تاریخی که احتمالا قبلا عبادتگاه یا آتشگاه بوده بنا شده است.
بنای فعلی این مسجد بازمانده مسجد عظیم و گسترده و کم نظیری است که در دوره‌های مختلف اسلامی و به ویژه دوره سلجوقی شکل گرفته که دارای شبستان ستون‌دار بزرگ بوده است. این مسجد تا اوایل دوره صفوی آباد بوده و بنای سرپای موجود صرفا گنبد خانه و ایوان مسجد بزرگ را تشکیل می‌داده است. تک منار استوانه‌ای شکل آجری آن از یادگارهای زمان سلجوقی است. 
در دوره ایلخانی بنای مسجد مرمت اساسی به خود دیده و قسمت‌های جدید به آن اضافه شده است، در دوره حکمرانی آققویونلوها دو کتیبه سنگی بر بنا اضافه شده و در دوره قاجار شبستان با ستون‌های چوبی در اطراف بنای اصلی ایجاد شد.
جمعه مسجد یا همان مسجد عتیق اردبیل که یکی از اولین آثار ثبت ملی استان است با شماره 248 در 28 خرداد 1315 به ثبت رسیده و در سال 1402 به پایگاه ملی میراث‌فرهنگی تبدیل شد.  

ویدئو: رضا خانبابائی/ آرشیو اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان

پایگاه میراث ملی جمعه مسجد اردبیل

باغ مزار شیخ امین الدین جبرائیل؛ پدر شیخ صفی الدین اردبیلی در روستای کلخوران و چسبیده به شهر اردبیل واقع شده است. شیخ امین الدین جبرائیل پدر شیخ صفی الدین اسحق اردبیلی و جد پادشاهان صفوی است. این بقعه متبرکه در محله کلخوران که حدود یک دهه اخیر روستایی در نزدیکی شهر اردبیل بود، قرار دارد. این محل در حقیقت، خاستگاه اصلی شیخ صفی الدین اردبیلی؛ موسس مکتب عرفانی خاص صفویه و سرسلسله شهریاران صفوی است. 
بقعه شیخ امین الدین جبرائیل که در عصر شهریاران صفوی به طرز باغ مزار طراحی و ایجاد شده است به عنوان قبرستان اختصاصی تبار سلسله صفوی قبل از ایجاد تشکیلات آموزشی و دینی شیخ صفی الدین در شهر اردبیل محسوب می شود. در هسته مرکزی محوطه، مزار شیخ امین الدین جبرائیل، پدر شیخ صفی الدین اردبیلی، و در سه گوشه ی این باغ مزار و محور تقارن مزار اصلی، مقابر محقر چهارگوش تبار صفویان؛ سید حمزه(ع) بن امام موسی الکاظم(ع)، و سید محمد الاعرابی(ر.ه)، سید عوض الخواص بن فیروز شاه زرین تاج(ر.ه) قزلباش متجلی است.

اصل بنای مزار شیخ امین الدین جبرائیل به دوره تیموری منتسب بوده ولی تعمیرات اساسی و تزئینات آن متعلق به عصر شاه عباس کبیر است. برجسته ترین تزیینات این بقعه شامل دیوارنگارهای هنری؛ نقاشی، لایه چینی گچبری مطلا و کاشیکاری و خطوط خوشنویسی آن است که به دست هنرمندان معروف عصر صفوی؛ علی رضا عباسی، طاهربن سلطان محمد نقاش و شاه محمد اصفهانی به انجام رسیده است.

مقبره شیخ امین الدین با توجه به سادگی و موزون بودن اجزای آن و همچنین تزئینات متنوع و زیبای سطوح داخلی از شاهکارهای معماری و هنری عصر صفوی محسوب می شود.

ویدئو از اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان

باغ مزار شیخ امین الدین جبرائیل کلخوران

56447

فهرج در طول سالیان دارای نام‌های مختلفی بوده‌است، به‌ گونه‌ای که در آغاز پرّه یا پهره خوانده می‌شد و بر طبق گفته مطلعین بومی، پره یعنی کناره و محل پرت می‌باشد؛ زیرا این آبادی نسبت به کرمان فاصله زیادی داشته‌است. از آثار تاریخی شهرستان می‌توان به میل نادری ساخته شده در دوران سلجوقیان و بازسازی شده در دوران نادر شاه و همچنین قلعه تاریخی برج معاذ واقع در روستای برج معاذ و مربوط به دوره ساسانیان اشاره کرد. 

ویدئو از آرشیو اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان

کمپین ها

رویدادها

موضوعات ویژه

جاذبه های گردشگری فهرج

مسجد گنجعلی خان در شمال شرقی میدان و همجوار با کاروانسرای گنجعلی خان قرارگرفته است، فضای داخلی این مسجد کوچک به ابعاد ۵×۵/۲۵ مت رمی باشد. این مسجد گنجینه ای از تزئینات معماری اسلامی دوره صفوی، نظیر گچ بری، کاشی کاری، خطاطی، مقرنس کاری، کاربندی، حجاری و نقاشی های زیبا است. کتیبه پاکار سقف به خط شهاب الدین کرمانی، خطاط عصر صفوی بوده که سوره مبارکه جمعه را با یک رنگ (خط و زمینه) نگاشته است.

ویدئو از آرشیو اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان

مسجد گنجعلی خان موزه هنرهای عهد صفویه

کانال اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی کرمانشاه

Visit_kermanshah

تندیس هرکول، در شهرستان هرسین و در کناره شاهراه شرقی-غربی جاده ابریشم یا جاده بزرگ خراسان در محوطه تاریخی بیستون نزدیک کرمانشاه از سنگ تراشیده شده‌ است. این مجسمه به دوره اشکانی-سلوکی تعلق دارد.

ویدئو از آرشیو اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان

مجسمه هرکول

گوردَخمه‌های اِسحاق‌وند یا گوردخمه‌های سکاوند، در ۲۵ کیلومتری جنوب غربی هرسین در استان کرمانشاه سه گوردخمه تراشیده شده در کوه هستند که مربوط به دوره ماد می‌باشند. این اثر در تاریخ ۱۲ دی ۱۳۸۶ با شمارهٔ ثبت ۲۰۴۹۲ به‌ عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌ است.

ویدئو از آرشیو اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان

گوردخمه های اسحاقوند

میراث فرهنگی لرستان

سنگ‌نوشته یا سنگ‌نبشته یک اثر تاریخی سنگی در شهر خرم‌آباد است. این کتیبه به خط کوفی و بر قطعه سنگ بزرگی به ارتفاع سه و نیم متر نوشته شده‌است و قدمت آن به قرن ششم قمری و دوره سلجوقیان می‌رسد. این سنگ نبشته مربوط به دوره ابوسعید برسق کبیر از امرای محمود اول سلجوقی است و در حدود سال ۵۱۳ هجری قمری نوشته شده‌ است.

ویدئو از آرشیو اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان

سنگ نوشته

پل چالان چولان مربوط به دوره ساسانیان است و در جاده بروجرد به‌ خرم‌آباد، مجاور پاسگاه انتظامی‌ چالان‌ چولان واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۶ آذر ۱۳۷۶ با شمارهٔ ثبت ۱۹۴۶ به‌ عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

ویدئو از آرشیو اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان

پل چالان چولان

امامزاده جعفر بنایی مربوط به دوره سلجوقی است و در بروجرد، خیابان جعفری، محله دوانگه واقع شده‌است. این اثر در تاریخ ۱۵ اردیبهشت ۱۳۷۶ با شمارهٔ ثبت ۱۸۵۵ به‌ عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌ است. امامزاده جعفر یکی از قدیمی‌ترین بناهای تاریخی و مذهبی شهر بروجرد است.

ویدئو از آرشیو اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان

امامزاده جعفر

کاروانسرای تاج آباد
یکی از زیباترین کاروانسراهای دوره صفویه در ایران و یکی از مهمترین کاروانسراهای منطقه غرب کشور، کاروانسرای تاج آباد است. كاروانسراي تاج آباد در شهرستان بهار، بخش مرکزی، روستای تاج آباد سفلی (رسول آباد)، واقع شده است. کاروانسرای تاج آباد با پلان خاص و زیبای خود از جمله كاروانسراهاي منحصر به فرد در ايران مي‌باشد. این کاروانسرا کاملاً مدور است که قطر کلی آن 56 متر و قطر حیاط آن 31 متر می‌باشد. به علت فقدان كتيبه و سند تاريخي قدمت و سال ساخت بناي كاروانسرا بدرستي معلوم نمي‌باشد. در ۲۶ شهریور ۱۴۰۲ در جریان چهل و پنجمین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو در ریاض، کاروانسرای تاج آباد به‌ همراه ۵۳ کاروانسرای تاریخی دیگر (جمعاً ۵۴ کاروانسرا در ۲۴ استان ایران) تحت عنوان کاروانسراهای ایرانی در فهرست میراث جهانی قرار گرفتند. این مجموعه جهانی به عنوان بیستمین و هفتمین اثر جهانی کشور ایران شناخته می‌شود.

ویدئو از آرشیو اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان

کاروانسرای تاج آباد

بنا كه از آثار ارزنده معماري پيش از اسلام در لرستان محسوب مي گردد در ورودي شهر پلدختر واقع شده است. اين دومين پلي است كه در لرستان  بنام «كر و دت» يا پل دختر مشهور است؛ هر چند اين بنا در قرن 4 ه.ق. مورد مرمت و تجديد بنا قرار گرفته است. اما اصل آن بنا به احتمال قريب به يقين مربوط به دوره ساساني است.

ویدئو از آرشیو اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان

پل پلدختر

این پل در شمال غربی شهر بروجرد نزدیک روستای قلعه حاتم، بر روی رودخانه کوچکی بنا شده و ظاهراً از ساخته‌های اوایل دوره قاجاریه است.

ویدئو از آرشیو اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان

نتایج جستجو در ویدئوها